Faqe 1
Faqe 2
Faqe 3
Faqe 4
Faqe 5
Faqe 6
Faqe 7
Faqe 8
Faqe 9
Faqe 10
Faqe 11
Faqe 1
Burimi kryesor i stresit për punonjësit e kujdesit shëndetësor është stresi i përditshëm i punës. Kjo është veçanërisht e dukshme gjatë një situate krize. Përgjegjësitë profesionale, mungesa e një përshkrimi të qartë të punës, orët e gjata të punës, puna në zona të paqëndrueshme dhe të pasigurta, shtimi i ngarkesës që nuk shoqërohet me incentiva financiare dhe komunikimi i dobët janë faktorë që ndikojnë në mirëqenien personale dhe cilësine e punës tek punonjësit e kujdesit shëndetësor. Profesionistët që merren me pacientët me trauma mund të mbingarkohen emocionalisht dhe të rrisin rrezikun për të përjetuar simptoma të ngjashme me ato te pacientëve të tyre
Faqe 2
Format e problematikave
Ky seksion përshkruan kushtet që punonjësi në sistemin e kujdesit shëndetësor është i prirur të zhvillojë:
Ky seksion përshkruan kushtet që punonjësi në sistemin e kujdesit shëndetësor është i prirur të zhvillojë:
- Stresi i shumëfishtë/burn out;
- Lodhja ndaj dhembshurisë që tregohet për pacientin;
- Trauma e përjetimit të vuajtjes së pacientit;
- Angazhimi i ekzagjeruar; si dhe shenjat dhe simptomat
Faqe 3
Burn out
- Burnout është një përgjigje ndaj ekspozimit të tepruar dhe të vazhdueshëm ndaj stresit, rrethanave të vështira ndërpersonale dhe paaftësisë për të përmbushur kërkesat e zakonshme.
- Burnout karakterizohet nga “lodhja emocionale, ndjenja se mendimet e dikujt janë joreale ose nuk i përkasin vetvetes (depersonalizimi) dhe arritje të reduktuara personale”.
- Burnout shoqërohet gjithashtu me përfshirje të lartë emocionale në mungesë të mbështetjes adekuate sociale ose kënaqësisë në punë. Situata të tilla mund të shkaktojnë dobësi të shtuara dhe ta lënë personin të ekspozuar ndaj stresit kumulativ dhe djegies.
- Burnout në vendin e punës zakonisht shkaktohet nga ngarkesa e tepërt e punës me burime të pamjaftueshme, kontroll i kufizuar me përgjegjshmëri të lartë, njohje dhe kënaqësi të ulët, konflikte ndërpersonale ose izolim social, pabarazi ose trajtim i padrejtë dhe ndjenjë e paqartë e qëllimit ose vlerave
- Burnout ka efekte serioze si në mendje ashtu edhe në trup; ndikon edhe në sjellje në mënyra të ndryshme. Në fillim mund të shkaktojë humbjen e interesit ose entuziazmit për të marrë disa role. Në mënyrë progresive, burnout mund të bëjë që stafi të humbasë energjinë e tij për të kryer detyrat e përditshme, duke i lënë ata të ndihen pesimistë, të pashpresë, të pafuqishëm dhe të mërzitur.
- Kjo ndjenjë mund të ushtrojë një kërcënim për shëndetin, punën dhe marrëdhëniet e individit.
Faqe 4
Lodhja ndaj dhembshurisë së tepërt ndaj pacientit
- Lodhja ndaj dhembshurisë që tregohet për pacientin ndodh kur profesionisti ndihet i paaftë për t’u ndjerë dhimbshuri ndaj përfituesit ose ka kapacitet dhe vullnet të ulët për të përballuar dhimbjen dhe shqetësimin e përfituesit.
- Ajo lidhet kryesisht me punonjësit e shëndetësisë në një mjedis klinik dhe me reaguesit e parë ndaj ngjarjeve traumatike.
- Lodhja mund të përkufizohet si sjellje, veprime dhe emocione të demonstruara nga punonjësit e kujdesit shëndetësor në përgjigje të një gjendjeje traumatike që tregohet nga përfituesi. (26).
- Lodhja mund të ndodhë kur punonjësit e kujdesit shëndetësor përjetojnë rritje të ngarkesës së punës gjatë një periudhe kohore ose kur ndjejnë paaftësi për të ndihmuar përfituesit ose për t’iu përgjigjur nevojave të tyre.
- Kjo gjendje përjetohet edhe kur punonjësit e kujdesit shëndetësor tregojnë kujdes të dobët për veten, nuk kanë mbështetje psikosociale, mungesë të kontrollit të stresorëve në ambientin e punës, kënaqësi te ulët në punë etj
Faqe 5
Trauma përjetimit të vuajtjes së pacientit (trauma zëvendësuese)
- Trauma përjetimit të vuajtjes së pacientit (trauma zëvendësuese), e njohur edhe si trauma dytësore, është procesi ku punonjësit ekspozohen ose dëgjojnë histori të ngjarjeve traumatike nga përfituesit të cilët po ndihmojnë, dhe që mund të çojë në zhvillimin e simptomave të traumës dytësore ndaj vetë profesionistit të kujdesit shëndetësor.
- Si e tillë, trauma zëvendësuese përkufizohet si aftësia personale për të ndjerë dhe kuptuar ndjenjën e dikujt tjetër sikur të ishte e vetja.
- Është një reagim që mund të ndodhë si rezultat i dëshmisë ose mësimit të ngjarjeve traumatike që u kanë ndodhur njerëzve të tjerë.
- Kalimi i traumave zëvendësuese ndikon në përvojat e brendshme dhe pikëpamjet e punëtorëve.
- Trauma zëvendësuese mund të shkaktohet nga një ngjarje traumatike ose mund të grumbullohet me kalimin e kohës; historia e një përfituesi mund të provokojë reagime traumatike në vijën e parë duke marrë dhe dëgjuar tregimin, dhe ekspozimi i vazhdueshëm ndaj të njëjtit material traumatik me përfitues të ndryshëm në raste të ndryshme mund të çojë në traumatizimin mëkëmbës.
- Si i tillë, ky i fundit mund të jetë një proces i ngadalshëm gradual dhe mund të bëhet “normal” për punëtorët. Si rezultat, punëtorët mund të mos jenë të vetëdijshëm se po vuajnë nga trauma zëvendësuese.
- Nëse simptomat ose pasojat emocionale nuk zbuten, kjo do të ndikojë në mirëqenien dhe aftësitë profesionale të punonjësit.
Faqe 6
Angazhimi i tepruar
Angazhimi i tepruar zakonisht ndodh kur marrëdhënia midis një punonjësi dhe një përfituesi bëhet më e thellë se marrëdhënia e zakonshme profesionale. Ata bëhen miq në vend të një marrëdhënieje profesionale.
Përfshirja e tepërt me një përfitues mund të reflektohet nga:
- zbehja e kufijve; duke bërë më shumë, duke ndjerë se nuk është kurrë mjaftueshëm.
- Kujdesi i veçantë ose kalimi i një kohe të gjatë me një përfitues me kujdes të shtuar.
- Rritja e ndjenjës së përgjegjësisë ndaj një përfituesi dhe të mërzitur nëse ndodhin ndonjë pengesë në trajtim.
- Kalimi i pushimeve dhe kohës jashtë punës me përfituesin dhe kërkimi i përfshirjes shoqërore përmes shkëmbimit të emaileve ose numrave të telefonit.
- Angazhimi në biseda personale.
- Varësia reciproke (si mbështetja në komentet nga klienti për t’u ndjerë i denjë/i vlefshëm, duke lejuar më shumë kontakte dhe duke bërë më shumë se çfarë duhet të bëjë ndihmësi).
- Marrja e komenteve nga kolegët/të tjerët për sjelljet e papërshtatshme me një përfitues.
- Refuzimi për të dorëzuar kujdesin e një përfituesi tek një personel tjetër kur është e nevojshme.
Faqe 7
Shenjat dhe simptomat:
Shpirtërore
- Ndjenjat e boshllëkut
- Humbja e kuptimit
- Dekurajimi dhe humbja e shpresës
- Cinizmi fetar
- Dyshim
- Tjetërsimi dhe humbja e ndjenjës së lidhjes
- Humbje e zellit / humbje e idealizmit
- Zemërimi ndaj Zotit
Profesionale
- Vështirësi për të përballuar detyrat
- Ndryshime të rëndësishme të orarit të punës (rritja ose zvogëlimi i kohës së punës) Marrja e punës në shtëpi dhe moskryerja e saj
- Ulja e entuziazmit për punë, indiferenca ndaj rezultateve dhe morali i ulët
- Dështimi në përmbushjen e detyrave të rëndësishme prioritare.
- Ekzekutimi i pandërgjegjshëm i veprimeve automatike dhe elementare
- Distancimi nga kolegët, rritja e kritikës joadekuate
- Rritja e gabimeve në punë
- Pakënaqësia në punë
- Cinizëm për rolin e punës
- Mosbesimi tek menaxhmenti, kolegët dhe mbikëqyrësit
- Rritja e mungesave në punë
- Të qenit tepër i varur nga mbikëqyrësit
- Rezistenca për të shkuar në punë
- Refuzimi
Faqe 8
Shenjat dhe simptomat:
Fiziologjike
- Energji e ulët ose rraskapitje ose lodhje (edhe në mëngjes, menjëherë pas zgjimit)
- Dhimbje koke
- Çrregullime të gjumit (përgjumje e vazhdueshme, përgjumje dhe dëshirë për të fjetur gjatë gjithë ditës)
- Ndryshimet në oreks (ngrënia e tepërt ose e pamjaftueshme)
- Çrregullime të stomakut (diarre, vjellje)
- Dhimbje dhe dhimbje trupi (dhimbje shpine dhe qafe, etj.)
- Dridhje dhe tension muskulor
- Pamundësia për t’u çlodhur dhe pushuar
- Takikardi (rrahje të shpejtë të zemrës)
Faqe 9
Faqe 10
Shenjat dhe simptomat:
Konjitive:
- Përqendrimi i dobët
- Pashpresa dhe pafuqia
- Vështirësi në marrjen e vendimeve
- Probleme me harresën dhe kujtesën
- Fajësimi i tepërt
- Konfuzion dhe mendime të çorganizuara
- Ëndrra ose ankthe të përsëritura
- Mendime ndërhyrëse (mendime të pavullnetshme)
- Ndjenja e fajit, inati, turpi
Emocionale:
- Luhatje humori
- Rritja e nervozizmit ndaj ngjarjeve të vogla
- Ndjenja e tepërt emocionale
- Trishtim dhe zhgënjim
- Zemërimi
- Depresioni
- Mpirje emocionale dhe ndjenjë përhumbjeje
Ndërpersonale- sociale:
- Ndjenja e shqetësimit të pavetëdijshëm dhe ankthit të lartë (ndjenja se “diçka nuk është në rregull, jo siç duhet të jetë”)
- Izolimi nga të tjerët
- Indiferencë dhe mërzitje
Faqe 11
USHTRIM
Mendo rreth një situate që je ndjerë se sjellja jote ka qenë jo e zakonshme:
Me cfarë ka nisur kjo gjendje ?
Si ka ndikuar tek ti?
Cfarë bëre apo je aktualisht duke bërë për ta kaluar këtë gjë?
Përpiqu të mendosh për situate që kanë ndikuar tek ju më shumë se tek të tjerët, situata që lidhen më shumë me vlerat tuaja, emocionet kryesore apo ngacmues personal etj.
Me cfarë ka nisur kjo gjendje ?
Si ka ndikuar tek ti?
Cfarë bëre apo je aktualisht duke bërë për ta kaluar këtë gjë?
Përpiqu të mendosh për situate që kanë ndikuar tek ju më shumë se tek të tjerët, situata që lidhen më shumë me vlerat tuaja, emocionet kryesore apo ngacmues personal etj.