Faqe 1
Faqe 2
Faqe 3
Faqe 4
Faqe 5
Faqe 6
Faqe 7
Faqe 8
Faqe 9
Faqe 10
Faqe 11
Faqe 1
HYRJE
- Stresi në vendin e punës është një fenomen global, që përjetohet nga të gjithë profesionet dhe në të gjitha vendet e punës.
- Tanimë është i ditur fakti se ai ka potencialin të krijojë pasoja negative si te punonjësit, ashtu dhe te produktiviteti i institucioneve apo koorporatave.
- Një numër jo i vogël publikimesh në mbarë botën kanë inkurajuar aplikimin e politikave dhe praktikave për uljen e nivelit të stresit në punë dhe krijimin e ambienteve të përshtatshme dhetë sigurta të punës.
Faqe 2
ÇFARË ËSHTË STRESI NË VENDIN E PUNËS?
- Stresi në vendin e punës është një fenomen i njohur botërisht për sfidën jo të vogël që paraqet për punëdhënësit, si dhe për pasojat domethënëse që ka te siguria, shëndeti dhe mirëqenia e punonjësve.
Faqe 3
ËSHTË STRESI NË VENDIN E PUNËS?
- Stresi i punës është reagimi fizik, psikologjik dhe emocional i punonjësve kur ata ndjejnë se kërkesat e punës shkojnë përtej aftësive të tyre apo mbështetjes që mund të marrin (koha e nevojshme apo ndihma nga të tjerët) për të bërë punën.
- Ai përjetohet edhe kur punonjësit e shohin të vështirë të përballen me situata të veçanta në punë, të cilat për ata janë të rëndësishme që të bëhen mirë.
- Stresi nuk është një sëmundje në vetvete, por nëse nuk adresohet ai mund të nxisë zhvillimin e problemeve të shëndetit fizik dhe mendor.
- Në një ambient pune, situatat që ndodhin zakonisht, mund të provokojnë reagime të ndryshme te punonjësit.
- Stresi është një përjetim subjektiv dhe është rrjedhjojë e interpretimit që i bën çdo individ faktorëve të mundshëm ndërsjellës.
- Stresi nuk është një sëmundje në vetvete, por nëse nuk adresohet ai mund të nxisë zhvillimin e problemeve të shëndetit fizik dhe mendor.
- Në një ambient pune, situatat që ndodhin zakonisht, mund të provokojnë reagime të ndryshme te punonjësit.
- Stresi është një përjetim subjektiv dhe është rrjedhjojë e interpretimit që i bën çdo individ faktorëve të mundshëm ndërsjellës.
Faqe 4
- Stresi në vendin e punës mund të zhvillohet si nga faktorë të cilët lidhen me punën, ashtu dhe nga faktorë të cilët nuk lidhen me punën.
- Reagimi i punonjësve ndaj faktorëve stresant mund të ketë ndikime pozitive apo negative tek ata.
- Shpesh herë punonjësit përshtaten me ta dhe janë në gjendje të kryejnë punën e tyre normalisht, por disa prej tyre mund të përjetojnë nivele domethënëse stresi.
Faqe 5
- Stresi shpesh herë nuk adresohet, sepse mund të mos jetë në vëmendjen e njerëzve.
- Individë të ndryshëm mund të jenë duke vuajtur simptomat e stresit të shkaktuara nga faktorë të ndryshëm, dhe si rrjedhojë toleranca e tyre për t’u përballur me stresin e punës reduktohet ndjeshëm.
Faqe 6
- Çdo pjesë e trupit mund të dëmtohet nga përjetimi i stresit në periudha të gjata kohe, ose nga ndodhia e një ngjarjeje traumatike.
- Pasojat e stresit te shëndeti mendor apo fizik, mund të shfaqen në forma të ndryshme.
- Menaxherët dhe punonjësit është me rëndësi të kuptojnë se edhe pse ata nuk mund t’i shohin në mënyrë të dukshme faktorët stresantë, nuk do të thotë se ata nuk mund të lënë pasoja te shëndeti.
- Për rrjedhojë të gjithë institucionet apo ndërmarrjet duhet të marrin masa për të reduktuar faktorët dhe situatat të cilat nxisin nivele të larta stresi.
Faqe 7
EFEKTET E STRESIT TË PUNËS NË PERFORMANCË- Ekspozimi afatshkurtër ndaj faktorëve të cilët shkaktojnë një nivel të ulët të stresit në punë ka gjasë të mos shkaktojë dëme te punonjësit.
- Madje, nëse ata menaxhohen në mënyrën e duhur mund të rezultojë në një përmirësim të performancës në punë.
- Por kur situatat stresante nuk zgjidhen, trupi vendoset në një gjendje alarmi konstante dhe kjo mund të çojë në pasoja negative për shëndetin te punonjësit.
- Gjithashtu, kjo mund të çojë dhe në ulje të performancës nëpërmjet faktorëve në vijim:
- Ulje e produktivitetit dhe eficencës;
- Ulje e marrjes së kënaqësisë në punë, ulje e moralit të punonjësve dhe dëmtimi i marrëdhënies mes tyre;
- Mungesë angazhimi në punë;
- Rritje e nr të mungesave në punë;
- Rritje e nr të aksidenteve apo dëmtimeve në punë;
- Rritje e konflikteve midis punonjësve;
- Dëmtim të marrëdhënieve në punë;
- Ulje e kënaqësisë së klientëve.
Faqe 8
EFEKTET E STRESIT TË PUNËS TE SHËNDETI DHE MIRËQENIA E PUNONJËSVE- Stresi ndikon te persona të ndryshëm në mënyra të ndryshme.
- Përjetimi i stresit të punës mund të shkaktojë sjellje të papërshtatshme në punë dhe të ndikojë në zhvillimin e problemeve psikologjike apo fizike.
- Në rastet kur stresi shtrihet në kohë, mund të shkaktojë probleme serioze psikiatrike të cilat çojnë në mungesa në punë dhe madje mund ta bëjë punonjësin të pamundur për të punuar sërisht.
- Shembuj të efekteve negative të stresit në punë te shëndeti i punonjësve janë si më poshtë:
- Shqetësime fizike: dhembje koke, probleme me tretjen, lodhje, ulje e kohës së reagimit, mungesë frymëmarrjeje;
- Shqetësime psikologjike: vështirësi në vendimmarrje, harresë;
- Shqetësime emocionale: irritim i shpeshtë, shqetësim i tepruar, ndjenja e të qenit të pavlefshëm, ankth, zemërim, ndryshime të shpeshta të humorist;
- Shqetësime të sjelljes: ulje e performances, sjellje mos angazhuese, reagime Impulsive, rritje e konsumimit të alkoolit dhe duhanit.
Faqe 9
Gjithashtu, stresi në ambientin e punës mund të ndikojë dhe në zhvillimin e problemeve afatgjatë të shëndetit siç janë sëmundje kardiovaskulare, çrregullime të sistemit imunitar çrregullime gastrointestinal, çrregullime psikologjike dhe çrregullime muskulo-skeletale.
Faqe 10
ÇFARË DUHET TË KENË PARASYSH PUNONJËSIT?
- Stresi nuk është një shenjë dobsie apo sëmundje.
- Çdokush mund të përjetojë stres për arsye të ndryshme.
- Shpesh, njerëzit mund t’i kenë menaxhuar me sukses sfidat me të cilat janë përballur, por gjithsesi kur ka presion të vazhdueshëm dhe, nëse shfaqen më shumë se një vështirësi në shtëpi dhe në punë, niveli i stresit ka gjasë të rritet.
- Për këtë arsye është e rëndësishme që vetë punonjësit të luajnë një rol aktiv në ruajtjen e mirëqenies së tyre duke zvogëluar rrezikun e përjetimit të stresit në punë.
- Për këtë qëllim, punonjësit duhet të kenë parasysh udhëzimet e mëposhtme:
- Punonjësit duhet të bashkëpunojnë me menaxherët e tyre për të hartuar plane efektive trajtimi për menaxhimin e stresit në punë duke marrë pjesë në diskutime në grup apo procese të vlerësit në punë.
- Menaxherët kanë nevojë për të marrë informacion nga punonjësit, prandaj ata duhet të japin përgjigje të vërteta kur plotësojnë pyetësorët apo kur marrin pjesë në intervista informuese.
- Punonjësit duhet të mbajnë parasysh se konsultimi është një proces i dyanshëm.
- Nëse punonjësit fillojnë të ndjejnë shqetësime duhet të kontaktojnë sa më parë me menaxherin e tyre, e nëse kjo gjë nuk është e mundur, atëherë të lidhen me zyrën e burimeve njerëzore apo me zyrën shëndetësore (nëse ka të tilla në institucion).
- Është e rëndësishme që punonjësit të mos vuajnë në heshtje, por të kërkojnë ndihmë, kur ata kanë nevojë.
Studimet kanë treguar se është më mirë të mos marrësh leje nga puna për shkak të stresit në punë, por të kërkosh mbështetjen e duhur për t’u përballur me të. Shmangia nga problemet, që shkaktojnë stres mund të mos jetë zgjidhja dhe ka gjasë të rrisë më shumë nivelin e tij. - Menaxherët duhet të marrin mendimin e punonjësve përpara se të vendosin për veprimet që duhet të ndërmarrin, si dhe duhet të komunikojnë arsyet që i kanë çuar në ato vendime.
- Punonjësit duhet të lexojnë me kujdes të gjitha komunikimet e bëra nga menaxherët, të sigurohen se i kanë kuptuar drejt dhe të japin mendimin e tyre.
- Punonjësit duhet të marrin pjesë në të gjitha trajnimet që organizohen për menaxhimin e stresit në punë.
Faqe 11
Referenca
- Rippon, McDonnell, Smith, McCreadie, & Wetherell, 2020
- National Health System, NHS, 2014
- Hassard, Teoh, Visockaite & Dewe, 2017
- Khan & Kurshid, 2017
- Harshana, 2018
- Burman & Goswami, 2018
- Victorian WorkCover Authority, 2017
- NHS, 2014
